در کشورهای پیشرفته دوران گیربکس‌های دستی سنتی با الگوی H به پایان رسیده است. اگرچه طرفداران واقعی خودرو از چنین مسئله‌ای ناراحت هستند اما مزیت‌های گیربکس‌های اتوماتیک را نمی‌توان نادیده گرفت. خودروسازان در حال ارائه گیربکس‌های بهتری هستند، گیربکس‌هایی که تعویض‌های دنده نرم و سریعی دارند. در گیربکس‌های اتوماتیک یک ویژگی جالب وجود دارد که با نام پدال شیفتر شناخته می‌شود.
پدال شیفتر چیست و چه کاربردی دارد؟
پدال شیفترها پس از آنکه در خودروهای مسابقه‌ای بکار رفتند محبوبیت بیشتری پیدا کردند و رفته‌رفته شاهد نصب آن‌ها در خودروهای عادی بودیم. مهندسان پتانسیل‌های زیادی در این تکنولوژی برای افزایش سرعت خودروها در پیست و کاهش فشار روی گیربکس می‌دیدند و اندکی پس از آنکه خودروهای سوپر اسپرت با چنین تکنولوژی‌ای عرضه شدند شاهد تولید خودروهای رده میانی و ارزان‌قیمت با پدال شیفتر بودیم.
پدال شیفتر مکانیسمی است که در پشت غربیلک یا ستون فرمان بکار می‌رود تا بتوان با آن و بدون استفاده از دسته‌دنده، دنده‌ها را تعویض کرد. اهرم‌ها یا دکمه‌های سمت چپ برای سبک‌تر کردن دنده‌ها و پدال‌های سمت چپ برای معکوس دادن یا سنگین کردن دنده‌ها بکار می‌روند. در برخی خودروها هم پدال‌های سمت چپ و هم سمت راست برای سبک یا سنگین کردن دنده‌ها طراحی شده‌اند تا حداکثر انعطاف را داشته باشند.
بسته به نوع گیربکس بکار رفته در خودروها، پدال شیفترها به راننده اجازه می‌دهند از طریق هر پدال یا دکمه دنده‌ها را کنترل کند. در اکثر موارد همان‌طور که گفته شد پدال‌های سمت راست برای سبک‌تر کردن دنده‌ها و پدال‌های سمت چپ برای معکوس دادن استفاده می‌شوند. البته در برخی خودروها همچون سوپر اسپرت‌های مک لارن، می‌توان با بالا آوردن پدال دنده‌ها را سبک‌تر کرد و با پایین بردن آن‌ها معکوس داد. به‌طورکلی سه نوع گیربکس وجود دارند که از پدال شیفترها استفاده می‌کنند و می‌خواهیم در ادامه به آن‌ها بپردازیم:
- گیربکس‌های دستی اتومات شده یا AMT
گیربکس‌های AMT در واقع نیمه اتوماتیک هستند و در برخی خودروها از پدال شیفتر برای آن‌ها استفاده شده است. برای مثال لامبورگینی آونتادور دارای گیربکس AMT است که توسط ECU کنترل می‌شود و پدال شیفتر دارد. معمولاً این سیستم به دلیل طرز کار و ناهنجاری خود طرفداران کمتری دارد.
- گیربکس‌های دستی
معمولاً پدال شیفترهای گیربکس‌های دستی در خودروهای مسابقه‌ای دیده می‌شوند. این خودروها دارای پدال کلاچ هستند اما بجای الگوی H دستی یا اهرم سکونشئال، از پدال شیفترهای یکپارچه با فرمان استفاده می‌کنند. در این خودروها برای تعویض دنده از طریق شیفترها فقط کافی است پدال کلاچ فشرده شود.
- گیربکس‌های اتوماتیک
گیربکس‌های اتوماتیک سنتی و CVT می‌توانند از پدال شیفتر برای راحتی بیشتر راننده و افزایش لذت رانندگی استفاده کنند. همچنین راننده به این ویژگی تسلط و کنترل بیشتری روی خودرو خواهد داشت. معمولاً خودروهای مجهز به پدال شیفتر از برنامه‌ریزی ECU ویژه‌ای سود می‌برند تا اطمینان حاصل شود که راننده در صورت اشتباه آسیبی به گیربکس وارد نمی‌کند. در واقع این مکانیسم در برابر خطا مصون است و برای مثال شما نمی‌توانید درحالی‌که با سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنید از دنده ۵ به دنده ۱ بپرید. درصورتی‌که راننده اشتباهی بکند ECU آن را تصحیح خواهد کرد.
مزایای پدال شیفتر
از آنجایی که پدال شیفترها جدای از اشتباهات راننده معایبی ندارند بنابراین یک ویژگی بسیار خوب در خودروها به شمار می‌روند. با این ویژگی شما کنترل بیشتری روی خودرو داشته و سریعاً به شرایط غیرمنتظره واکنش نشان خواهید دید. زمانی که در حال گردش به راست یا چپ هستید و از پدال شیفتر برای معکوس دادن استفاده می‌کنید بنابراین سرعت و گشتاور با یکدیگر تنظیم شده و فشار کمتری به پیشرانه و گیربکس وارد می‌شود.
زمانی که در حال عبور از مسیری سرازیری هستید معکوس دادن با پدال شیفتر نیاز به استفاده از ترمز را کاهش خواهد داد. در زمان عبور از سربالایی نیز به راحتی می‌توان دنده‌ها را با دور موتور تنظیم کرد تا با قدرت کافی به مسیر ادامه داد. همین سناریوها در زمان بارش برف و باران نیز صادق است و در حالت کلی باعث کنترل بیشتر راننده روی خودرو می‌شود. همچنین درصورتی‌که خودروی شما قدرت بیشتری داشته باشد استفاده از تکنولوژی موردبحث لذت رانندگی بیشتری را به ارمغان خواهد آورد.
-