کرونا معادلات کسب و کارها را به هم ریخت و خیلی از مشاغل با شیوع این بیماری ورشکست شدند. شغل‌هایی که به حضور افراد وابسته بودند و نمی‌توانستند با اینترنت، وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی کارشان را پیش ببرند، مثل خیلی از هتل‌ها، صاحبان استخرهای شنا و رستوران‌ها با مشکل مواجه شدند. اما در عوض این اوضاع خیلی هم برای کسب و کارهای دیجیتال، خرده‌فروشان و کسب‌کارهایی که می‌توانند به راحتی به دنیای دیجیتال و اینترنت سوییچ کنند، بد نشده است.

با این حال بسیاری از کسب و کارها هم با پیدایش کرونا جان تازه‌ای گرفتند و فروش چند برابری را تجربه کردند. خرید و فروش تغییر کرد و پیج‌های فروش محصولات در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های فروشگاهی رونق بیشتری گرفتند. اما در این میان، عملکرد مدیریت کسب‌وکارها هم اهمیت زیادی دارد. در واقع فناوری‌های جدید و دیجیتالی شدن کسب و کارها آن‌ها را از این بحران نجات داده است. به همین دلیل وظیفه و عملکرد مدیر ارشد فناوری اطلاعات (CIO) در یک کسب و کار بزرگ اهمیت زیادی دارد. در این مقاله چند مدل شغل و سازمان که بعد از کرونا عملکرد مشابهی داشته‌اند را دسته‌بندی و معرفی می‌کنیم؛ سپس به اقدامات مدیران ارشد فناوری اطلاعات یا CIO ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

وظیفه مدیرهای ارشد فناوری اطلاعات برای نجات کسب و کار از کرونا

با پیشرفت فناوری، دیجیتالی شدن ارتباطات و فعالیت‌های روزمره افراد و بیزنس‌ها، بسیاری از رهبران کسب و کارها به سمت متحول کردن تجارت خود رفتند. اما سال گذشته ناگهان ویروس کرونا آمد و همه چیز را تغییر داد. اگرچه این بحران برای بسیاری ناامیدکننده بود؛ اما جالب اینجا است که کار خیلی از مشاغل را راحت کرد و به این تغییرات سرعت بیشتری بخشید. توسعه‌دهندگان فناوری اطلاعات باور دارند که این موضوع به بقای خیلی از مشاغل کمک کرده است. حتی بررسی سایت‌های مختلف نشان می‌دهد که اپیدمی جهانی کرونا باعث ایجاد یکی از بزرگ‌ترین موج‌های سرمایه‌گذاری فناوری در تاریخ شده است.

اما تغییرات همه شرکت‌ها و سازمان‌ها شبیه به هم نیست و برخی از این موضوع متضرر شده‌اند و برخی دیگر سود برده‌اند. بنابراین سازمان‌ها در چهار الگوی اصلی قرار می‌گیرند. برخی از شرکت‌ها در چندین منطقه جهان شعبه دارند یا شامل خطوط شغلی مختلفی هستند؛ که این موارد باعث پیچیدگی موضوع می‌شود و ممکن است آن‌ها را تنها در یک دسته قرار ندهد. با این حال می‌توان عملکرد بسیاری از شرکت‌ها را تحلیل و بررسی کرد. در ادامه دسته‌های مختلف را معرفی می‌کنیم.

۱. بازگشت و نجات کسب و کار از کرونا

شرکت‌هایی که سخت به موقعیت قبلی خود برمی‌گردند و تقریبا ۷٪ از کل مشاغل را در بر می‌گیرند، با چالشی طولانی‌مدت روبه‌رو هستند. این سازمان‌ها به پول بیشتر و استراتژی‌های بهتری برای تغییر موقعیت خود نیاز دارند. این شرکت‌ها بیشتر در زمینه املاک، تفریح و سرگرمی، هتل‌داری و حمل و نقل فعالیت می‌کنند و به دلیل نداشتن سرمایه در دوران رکود اقتصادی یا تلاش‌های ضعیف برای تغییر شکل دیجیتال، در حال تلاش برای جان سالم به در بردن از شرایط موجود هستند. به هر حال چنین شرکت‌هایی یک استراتژی مشخص برای کاهش هزینه و از بین بردن ناکارآمدی ندارند و باز هم تلاش خود را برای بقا در میان رقبا انجام می‌دهند.

اقدامات مدیران ارشد مشاغل بعد از کرونا

مدیران ارشد شرکت‌ها در این شرایط وظایف و اقداماتی بر عهده دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• کاهش هزینه و حذف ظرفیت ثابت، یک عامل فوری برای سازمان‌هایی است که در زمینه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند. این موضوع به تغییرات قابل توجهی در مدل‌های عملیاتی و تجاری نیاز دارد؛
• ایجاد یک برنامه ملموس و قابل اجرا برای بهینه‌سازی هزینه‌های پایدار؛
• گرفتن تصمیمات حیاتی در مورد نیروی کار و پرسنل. (مهمترین نقش‌های سازمان برای بقای آن چه کسانی هستند؟ چه مواردی خودکار انجام می‌شوند و بهتر است کدام موارد از طریق برون‌سپاری ارائه شود؟)

۲. ظهور دوباره کسب و کار بعد از کرونا 

اکثر سازمان‌ها در هر موقعیتی از این الگو استفاده می‌کنند. این روش برای شرکت‌هایی است که می‌خواهند ماهیت مدل تجاری خود را حفظ کنند و تنها روش‌های ارتباط با مشتری را تغییر دهند. بررسی‌هایی که در طول این یک سال انجام شده است، نشان می‌دهد که بهبود تعاملات مشتری یکی از اولویت‌های فناوری بعد از بهره‌وری عملیاتی است. همچنین لازم است سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، پرداخت‌های آنلاین، سیستم عامل‌های یکپارچه و اتوماسیون انجام شود. به هر حال تاثیر تکنولوژی بر توسعه کسب و کار بسیار چشم‌گیر است. 

اقدامات کارشناس ارشد فناوری اطلاعات (CIO) برای نجات کسب و کار از کرونا

• اولویت‌بندی ابتکارات با توجه به نتایج مهم کسب‌و‌کار و مشتری؛
• تنظیم برنامه تحول فناوری اطلاعات برای اتصال شرکت و سرمایه‌گذاری‌های بهینه‌سازی شده؛
• ساخت یک مبنای محکم دیجیتالی مدرن و قابلیت‌های فنی، با استفاده از فناوری‌های قدرتمند ابری (تقریبا نیمی از افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی گفته‌اند که اپیدمی باعث تحول دائمی دیجیتال و قبول سریع فناوری‌های ناشی از آن شده است.)؛
• ضرورت مدرن‌سازی برنامه‌ها با استفاده از سیستم عامل‌های بدون کد و API های مدرن. (بسیاری از سازمان‌ها به ابزارهای سفارشی و قدیمی IT زنجیر شده‌اند.)

۳. اصلاح معمول کسب و کار 

به احتمال زیاد هیچ سازمان، شرکت یا منطقه‌ای وجود ندارد که از کووید ۱۹ تاثیر نگرفته باشد؛ اما این موضوع برای برخی موثرتر بوده است. سازمان‌های این گروه معمولا کسب‌وکارهای “ضروری” مانند دولت، خدمات رفاهی یا مالی هستند که بابت حذف مصرف‌کنندگان دائمی خود ضرر زیادی را متحمل می‌شوند. اما از طرفی با بازگشت تقاضای مصرف‌کننده خیلی سریع بهبود پیدا می‌کنند. این سازمان‌ها هم مانند دیگران تغییراتی در تعامل با مشتریان خود مشاهده کرده‌اند و در نتیجه به تحول دیجیتالی سریعی نیاز دارند.

اقدامات CIO برای نجات کسب و کار از کرونا

• درک “هزینه‌های خوب” و اینکه لازم است چه تصمیماتی در مورد سرمایه‌گذاری‌های قدیمی انجام شود؛
• اهمیت تغییر ترجیحات مصرف‌کننده. (در این مورد داده‌های داخلی به تنهایی کافی نیست. به ابزارهای خارجی، استفاده از ماشین لرنینگ و NLP هم نیاز داریم)؛
• قدرتمندتر شدن فناوری اطلاعات برای پاسخگویی سریع‌تر به انتظارات مشتری و اجرای آن همراه با سرعت بازار، ارائه راه‌حل‌های تحویل مدرن، تغییر از پروژه‌ها به سمت محصولات، مقیاس‌بندی روش‌های چابک در کار و تعهد به اتوماسیون فرایندهای اصلی IT در چرخه عمر فناوری؛

۴. افزایش ناگهانی مشتریان در فرآیند نجات کسب و کار از کرونا

اما در این بین سازمان‌های خوش‌شانسی هم وجود داشته‌اند که با وجود اپیدمی کرونا، شاهد افزایش تقاضا از سوی مصرف‌کننده بوده‌اند. البته شرکت‌های این گروه باید رشد خود را حفظ کنند و در حالی که ترجیحات متفاوت مشتری و شرایط بازار را بررسی می‌کنند، چالش مهم دیگری مثل پاسخگویی سریع به تقاضای در حال گسترش را در نظر بگیرند. این موضوع همان سرعت بخشیدن به تحول تجارت دیجیتال با توانایی درک مداوم ترجیحات و الگوهای مصرف‌کننده – از طریق تجزیه و تحلیل پیشرفته-، اتوماسیون و حذف موانع از زنجیره تامین، صنعتی کردن روش‌های مدرن کار و اتوماسیون بخش‌های بزرگی از IT و تجارت است.

اقدامات CIO

• ضرورت گسترش قابلیت‌های هوش مصنوعی برای سرعت بخشیدن به استراتژی‌های اتوماسیون هوشمند، مدیریت هزینه‌ها، رشد، تعامل مشتری و خطرات و سیاست‌های نظارتی؛
• بهینه‌سازی و ارتقای حق تصمیم‌گیری و اداره امور پیرامون سرمایه گذاری در فناوری؛
• گاهی اوقات رشد ناگهانی یک مشکل است و ممکن است عملیات همگام‌سازی فناوری اطلاعات سخت باشد. این سازمان‌ها به قابلیت‌های پیشرفته مدیریت خدمات و ارائه راه‌حل‌های آماده سازمانی نیاز دارند.

حرف آخر

کسب‌کارها باید خیلی دقیق روی مواردی که در عملکرد یک تجارت تاثیر می‌گذارد، تمرکز کنند و نقش فناوری اطلاعات در تسهیل و فعال شدن آن بیزنس را ارزیابی کنند. در این صورت است که آینده کسب و کار می‌تواند امیدبخش باشد. به هر حال CIO ها در هر یک از این موارد با چالش‌هایی روبه‌رو هستند و باید تصمیمات سختی در مورد تعادل بخشیدن به هزینه مدیریت و در عین حال افزایش عملکرد بگیرند. کسب‌وکارهایی که از لحاظ فناوری و دیجیتالی شدن قوی‌تر هستند، موقعیت بهتری دارند. در واقع یکی از تاثیرات این بحران جهانی، ایجاد شکاف بیشتر بین این سازمان‌های بزرگ و بقیه شرکت‌ها است. واقعیت این است که با وقوع اپیدمی کرونا، رهبران دیجیتال بیشتر از متوسط جهانی در زمینه‌هایی مثل هوش مصنوعی، ماشین لرنینگ، distributed cloud و اتوماسیون هزینه کرده‌اند.

البته خبر خوب این است که با وجود تغییر ضرورت‌ها و فوریت‌ها، اقدامات و وظایف مدیران ارشد فناوری اطلاعات تغییر نکرده است. بنابراین شناخت مسیر خاص سازمان برای بهبودی آن، کلید ظهور بهتر در رقابت‌های پیش رو است.

شما به عنوان یک مدیر کسب و کار چه نظری دارید؟ خوشحال می‌شویم پیشنهادات، نظرات و سوالاتتان را با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما همراه بودید.

نکات کلیدی 

سوالات پرتکرار