آیا تا به حال در مورد بیت کوین یا سایر رمزارزها چیزی شنیده‌اید؟ به احتمال زیاد خبرهای زیادی در مورد آن شنیده‌اید. به خصوص این روزها که قیمت آن لحظه به لحظه تغییر می‌کند و خبرهای داغ آن هر ساعت روی سایت‌های معتبر قرار می‌گیرد. اما تا به حال فکر کرده‌اید که این ارزهای دیجیتال چگونه استخراج می‌شوند؟ ماینر بیت کوین چیست یا مزرعه بیت کوین چیست ؟ چرا ارزش بیتکوین افزایش پیدا می‌کند؟ اگر در مورد این موضوع کنجکاو شده‌اید و می‌خواهید بدانید استخراج بیت کوین چیست و چرا ماینرها روز به روز ثروتمندتر می‌شوند، با ما همراه باشید.

1

بیت کوین چگونه استخراج می‌شود؟  

بیت‌کوین در مزرعه استخراج بیت کوین به دست می‌آید. در واقع بیت کوین پاداش کشف معماهای هش است و ماینرها در ازای حدس پاسخ معماها، بیت کوین دریافت می‌کنند. علاوه بر بیت کوین تعداد زیادی ارز دیجیتال دیگر هم وجود دارد که هر یک ارزش مخصوص به خود را دارند و روز به روز به ارزش آن‌ها افزوده می‌شود. البته همیشه هم لازم نیست برای داشتن رمزارزها ماینر باشید؛ زیرا رمزارزها در صرافی‌ها و مکان‌هایی که به مبادله ارزهای دیجیتال می‌پردازند فروخته می‌شوند. با توجه به ارزشی که ارزهای دیجیتال کسب کرده‌اند، این مبادلات حتی در حد میلی بیت کوین و ساتوشی هم انجام می‌شود.

به غیر از استخراج، روش‌های دیگری هم برای کسب درآمد از بیت کوین وجود دارد. مثلا برخی از ماینرها به عنوان حسابرس هم کار می‌کنند و حقوق می‌گیرند. آنها اعتبار و قانونی بودن معاملات بیت کوین را بررسی می‌کنند تا صداقت و درستی آن‌ها را تایید کنند. زیرا گاهی اوقات برخی از دارندگان ارز دیجیتال، کپی توکن‌های دیجیتال را می‌سازند و علاوه بر حفظ نسخه اصلی، نسخه تقلبی را معامله می‌کنند. 

بگذارید یک مثال ساده بزنیم:

مثلا فرض کنید که شما یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی واقعی و یک نمونه قلبی با همان شماره دارید. زمانی که می‌خواهید هر دوی آن‌ها را خرج کنید، اگر طرف شما زرنگ باشد، با یک نگاه پی به شماره یکسان دو اسکناس می‌برد و شما لو می‌روید. کاری که یک استخراج‌کننده بیت کوین انجام می‌دهد دقیقا به همین صورت است. این افراد تراکنش‌ها را بررسی می‌کنند و مطمئن می‌شوند که کاربران سعی نکرده‌اند به طور غیر قانونی یک بیت کوین را دو بار خرج کنند. البته این مثال خیلی ساده‌ای است و همه چیز به این آسانی نیست.

کاری که ماینرها انجام می‌دهند، این است که تراکنش‌های بیت کوین به ارزش ۱ مگابایت را که به عنوان “بلاک” شناخته می‌شود تأیید می‌کنند و بابت این موضوع جایزه دریافت می‌کنند. اما همیشه هم این پاداش پرداخت نمی‌شود. زیرا ۱ مگابایت تراکنش از نظر تئوری می‌تواند به اندازه یک معامله کوچک یا چندین هزار معامله باشد. در واقع به این موضوع بستگی دارد که تراکنش‌ها چه مقدار داده را به خود اختصاص می‌دهند.

دو شرط برای کسب بیت کوین

به طور کلی دو شرط برای کسب بیت کوین وجود دارد:

  • مورد اول مربوط به تلاش ماینرها؛
  • و مورد مربوط به شانس است.
  1. اولا باید معاملات ۱ مگابایتی را تأیید کنید. این بخش آسان کار است.
  2. دوما باید اولین ماینری باشید که به یک جواب صحیح یا نزدیکترین پاسخ به مسئله عددی یا همان معمای هش می‌رسید. این فرایند به اثبات کار یا  proof of work نیز شناخته می‌شود و تا حدی به شانس ربط دارد.

خبر خوبی که برای شما داریم این است که هیچ مسئله ریاضی یا محاسبات پیشرفته‌ای در کار نیست. شاید شنیده باشید که ماینرها در حال حل مسائل دشوار ریاضی هستند؛ اما اصلا اینطور نیست. ماینرها تلاش می‌کنند به یک عدد هگزادسیمال ۶۴ رقمی “هش” برسند؛ که این عدد باید کمتر یا برابر با هش هدف باشد. این موضوع بر اساس حدس و گمان است و خیلی ارتباطی به هوش ندارد.

اما خبر بد این است که این کار اصلا آسان نیست و اتفاقا خیلی هم دشوار است. استخراج‌کنندگان به قدرت محاسباتی زیادی برای حل مسئله نیاز دارند. برای اینکه استخراج موفقیت‌آمیزی داشته باشند، به “نرخ هش” بالایی نیاز دارند که بر حسب مگاهش در ثانیه (MH / s)، گیگاهش در ثانیه (GH / s) و تراهش در ثانیه (TH / s) اندازه‌گیری می‌شود. این تعداد هش خیلی زیاد است. اگر می‌خواهید مقدار بیت کوینی که از دکل استخراج شما له دست می‌آید را تخمین بزنید، می‌توانید از سایت‌های مختلفی مثل Cryptocompare کمک بگیرید.

سیستم استخراج و گردش بیت کوین

استخراج علاوه بر اینکه جیب ماینرها را پر می‌کند و از اکوسیستم بیت کوین پشتیبانی می‌کند، هدف حیاتی دیگری هم در خود دارد: این روش تنها راه آزاد کردن ارزهای رمزنگاری شده جدید است. به عبارت دیگر ماینرها در اصل این ارزها را “ضرب” می‌کنند؛ درست مانند سکه‌های قدیم! به عنوان مثال از نوامبر ۲۰۲۰، حدود ۱۸.۵ میلیون بیت کوین در گردش بوده است. به غیر از بیت کوین‌ های ضرب شده از طریق بلوک ژنتیک (اولین بلوکی که توسط بنیانگذار بیت کوین، Satoshi Nakamoto ایجاد شد)، سایر بیتکوین‌ها به وسیله ماینرها به وجود آمده‌اند.

البته باید این را هم بدانید که سرانجام زمانی فرا می‌رسد که استخراج بیت کوین به پایان می‌رسد. واقعیت این است که به طور کلی ۲۱ میلیون بیت کوین‌وجود دارد و استخراج می‌شود. البته به دلیل اینکه میزان و سرعت استخراج بیت کوین با گذشت زمان کاهش می‌یابد، بیت کوین نهایی تا قبل از سال ۲۱۴۰ منتشر نمی‌شود.

یک ماینر چقدر درآمد دارد؟

جالب است بدانید که پاداش استخراج بیت کوین در هر چهار سال به نصف کاهش می‌یابد. اولین بیت کوین در سال ۲۰۰۹ استخراج شد و ماینرها با استخراج یک بلاک، ۵۰ BTC به دست می‌آوردند. این مقدار در سال ۲۰۱۲ به ۲۵ BTC در هر بلاک کاهش یافت. سپس تا سال ۲۰۱۶ به ۱۲.۵ BTC و در ۱۱ مه ۲۰۲۰ به ۶.۲۵ BTC رسید. قیمت بیت کوین در نوامبر سال ۲۰۲۰ حدودا ۱۷۹۰۰ دلار برای هر بیت کوین بود. به این معنی که با تکمیل یک بلوک، ۱۱۱،۸۷۵ دلار به دست می‌آمد. اما در هر حال حاضر قیمت بیت کوین شاهد تغییرات زیادی بوده است. اگر دوست دارید در این رابطه اطلاعاتی به دست بیاورید، می‌توانید تعداد بلوک‌های استخراج شده را از سایت بلاک چین ببینید.

این را هم در نظر بگیرید که ماینرها باید هزینه‌های مرتبط با تجهیزات گران‌قیمت – برای بالا بردن شانس در حل مسئله هش – را پرداخت کنند. علاوه بر این به مقدار قابل توجهی نیروی الکتریکی هم نیاز دارند. به همین خاطر بسیاری از افراد می‌گویند که استخراج بیت کوین برای اکثر ماینرها منفعت زیادی ندارد. سایت Cryptocompare در این زمینه یک ماشین حساب مفید ارائه می‌دهد. این ماشین حساب به شما امکان می‌دهد اعدادی مانند سرعت هش و هزینه برق خود را برای تخمین هزینه‌ها و سود نهایی مشخص کنید. البته از آنجایی که ارزش بیتکوین روز به روز بیشتر می‌شود، گاها این استخراج منافع زیادی خواهد داشت. تا جایی که طبق گفته سایت کوین تلگراف، ماینرها در هر ساعت ۴ میلیون دلار درآمد دارند.

چه تجهیزاتی برای استخراج بیت کوین لازم داریم؟

اما دستگاه بیت کوین چیست و چه تجهیزاتی برای به دست آوردن آن لازم داریم؟ ماینرها در همان اوایل می‌توانستند بیت کوین را در خانه و با رایانه معمولی استخراج کنند. اما در حال حاضر چنین چیزی امکان ندارد. دلیل آن هم دشواری استخراج بیت کوین است که با گذشت زمان هم بیشتر و بیشتر می‌شود.

ماینرها در سال‌های اولیه استخراج، به قدرت محاسباتی کمتری احتیاج داشتند. قدرت محاسباتی کمتر به معنی سطح دشواری پایین‌تر است. اما زمانی که قدرت محاسباتی بیشتری برای استخراج بیت کوین داشته باشیم، سطح دشواری استخراج هم افزایش پیدا می‌کند تا تولید بلوک با سرعت پایدار حفظ شود. در زمان راه‌اندازی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، سطح دشواری اولیه یک بود. برای اینکه سختی و دشواری قدرت محاسباتی را درک کنید، باید بدانید که این سطح از نوامبر ۲۰۱۹ به بیش از ۱۳ تریلیون رسیده است.

به همین دلیل ماینرها برای استخراج رقابتی، روی تجهیزات رایانه‌ای قدرتمند مانند GPU (واحد پردازش گرافیک) یا مدار مجتمع مخصوص برنامه (ASIC) سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از استخراج‌کنندگان – به ویژه استخراج‌کنندگان Ethereum – از کارت‌های گرافیکی جداگانه (GPU) به عنوان راهی کم‌هزینه برای هموار کردن عملیات استخراج استفاده می‌کنند.

اما دشواری استخراج بیت کوین چیست ؟

شاید باز هم رسیدن به درک درستی از استخراج بیت کوین سخت باشد. برای اینکه موضوع را متوجه بشوید یک مثال ساده‌ می‌زنیم:

تصور کنید یک فرد به عددی بین ۱ – ۱۰۰ فکر می‌کند و آن را روی یک کاغذ می‌نویسد. سپس از سه نفر از دوستان خود می‌خواهد که حدس خود را در مورد عدد انتخابی بیان کنند. این دوستان لازم نیست تعداد دقیق را حدس بزنند. فقط باید یک عدد کوچک‌تر یا برابر با عدد انتخابی فرد را حدس بزنند. البته فرصت زیادی هم برای حدس زدن ندارند.

مثلا فرد موردنظر به عدد ۱۹ فکر می‌کند. اگر دوست “الف” عدد ۲۱ را حدس بزند، به دلیل بزرگ‌تر بودن عدد ۲۱ نسبت به عدد ۱۹، می‌بازد. همچنین اگر دوست “ب” عدد ۱۶ و دوست “ث” عدد ۱۲ را حدس بزنند، هر دو نظر صحیح خواهد بود. باید این را بدانید که دوست “ب” هیچ مزیتی نسبت به “ث” ندارد؛ حتی اگر عدد ۱۸ که خیلی نزدیک‌تر بود را انتخاب کند. حالا تصور کنید که فرد موردنظر سوال “حدس بزنید به چه شماره‌ای فکر می‌کنم؟” را مطرح کند و نه تنها از سه دوست خود، بلکه از میلیون‌ها ماینر احتمالی این سوال را بپرسد. همچنین حدس موردنظر از بین اعداد ۱ – ۱۰۰ انتخاب شود و عددی ۶۴ رقمی باشد. حالا متوجه شدید که حدس جواب درست چقدر سخت است؟

اگر افراد “ب” و “ث” هر دو به طور همزمان جواب دهند، قیاس ELI5 خراب می‌شود. پاسخ‌های همزمان به طور مکرر اتفاق می‌افتند؛ اما در پایان روز فقط یک پاسخ برنده وجود دارد. هنگامی که چندین پاسخ همزمان که برابر یا کمتر از عدد موردنظر است، ارائه می‌شود، شبکه بیت کوین با توجه به اکثریت – یعنی ۵۱٪ – تصمیم می‌گیرد. درست است که ماینر کار خود را انجام داده است یا به عبارت دیگر معاملات را تأیید می‌کند. اما این بلوک از دست رفته محسوب می‌شود و به یک بلاک یتیم (orphan block) تبدیل می‌شود. بلاک‌های یتیم به زنجیره بلوک اضافه نمی‌شوند و ماینرهایی که مشکل هش را با موفقیت حل می‌کنند اما معاملات را تأیید نکرده‌اند، پاداش بیت کوین دریافت نمی‌کنند.

عدد هگزادسیمال ۶۴ رقمی بیتکوین چیست ؟

در اینجا مثالی از چنین عددی آورده‌ایم:

۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۵۷۵۷fcc708cf0130d95e27c5819203e9f967ac56e4df598ee

عدد بالا ۶۴ رقمی است. شاید درک آن آسان باشد؛ ولی همانطور که می‌بینید این رقم نه فقط از اعداد، بلکه از حروف الفبا نیز تشکیل شده است. چرا؟

برای درک وجود حروف در وسط اعداد باید کلمه “هگزادسیمال” را باز کنیم. 

همانطور که می‌دانید، در اعداد از سیستم “اعشاری” استفاده می‌کنیم که پایه آن ۱۰ است؛ اما “هگزادسیمال” به معنی پایه ۱۶ است؛ اما چون سیستم عددی ما فقط ۱۰ روش نمایش اعداد (صفر تا نه) را ارائه می‌دهد، باید حروف را هم در این عدد وارد کنیم. به خصوص حروف a ،b ،c ،d ،e و f.

با این اوصاف اصلا لازم نیست بترسید! زیرا برای استخراج بیت کوین نیازی به محاسبه کل مقدار شماره ۶۴ رقمی (هش) ندارید. تاکید می‌کنیم! نیازی به محاسبه مقدار کل یک هش نیست.

“اعداد هگزادسیمال ۶۴ رقمی” با استخراج بیت کوین چه ارتباطی دارد؟

قیاس ELI5 را به یاد دارید، همان زمانی که در مورد عدد ۱۹ و حدس‌های افراد “الف” و “ب” صحبت کردیم. در اصطلاح استخراج بیت کوین به آن عدد استعاری نامعلوم، هش هدف گفته می‌شود.

کار ماینرها با آن کامپیوترهای عظیم و ده‌ها فن خنک‌کننده هم همین است. حدس زدن هش هدف! ماینرها این حدس‌ها را تا جایی که می‌توانند با تولید تصادفی nonces در سریع‌ترین زمان ممکن می‌گیرند. nonce مخفف “عددی است که فقط یک بار استفاده می شود” – number only used once – و کلید تولید این اعداد هگزادسیمال ۶۴ بیتی است که مدام درباره آن صحبت می‌کنیم.

nonce در استخراج بیت کوین اندازه ۳۲ بیت است: بسیار کوچک‌تر از هش که ۲۵۶ بیت است. اولین ماینری که nonce کمتر یا برابر با هش هدف را تولید می‌کند، برای تکمیل آن بلاک اعتبار دریافت می کند و جایزه ۶.۲۵ BTC را می‌گیرد.

چگونه می‌توانیم هش هدف را حدس بزنیم؟

همه هش‌های هدف با صفر شروع می‌شوند: حداقل هشت صفر و حداکثر ۶۳ صفر.

هیچ حداقلی برای هدف وجود ندارد، اما حداکثر هدف تعیین شده توسط پروتکل بیت کوین وجود دارد.  در تصویر بالا چند نمونه از هش‌های تصادفی و معیارهای موفقیت ماینر آورده شده است.

چگونه شانس خود را برای حدس هش بالا ببرم؟

راه اول این است که یک دستگاه قوی برای استخراج بیت کوین تهیه کنید یا به استخر استخراج بپیوندید. استخر استخراج گروهی از استخراج‌کنندگان بیت کوین هستند که قدرت محاسباتی خود را با هم ترکیب می‌کنند و بیت کوین استخراج شده را بین یکدیگر تقسیم می‌کنند. استخرهای استخراج مانند دسته کلوپ‌های Powerball هستند که اعضای آن به طور دسته جمعی بلیط‌های قرعه‌کشی را خریداری می‌کنند و بعدا برد خود را به صورت توافقی به اشتراک می‌گذارند. تعداد بلوک‌هایی که در استخرها استخراج می‌شوند، بیشتر از بیت کوین‌های منفردی است که ماینرها شخصا استخراج می‌کنند.

استخراج بیت کوین به معنای واقعی کلمه یک بازی با اعداد است. نمی‌توان الگو را به راحتی حدس زد یا براساس هش‌های قبلی پیش‌بینی کرد. سطح دشواری آخرین بلوک در زمان نوشتن این مقاله (ژانویه ۲۰۲۱) حدودا ۱۷.۵۹ تریلیون است. به این معنی که احتمال تولید هرگونه هش از سوی هر یک از سازمان‌های دیگر یک در ۱۷.۵۹ تریلیون است. اگر شما شخصا این کار را انجام می‌دهید، حتی اگر از یک دکل استخراج فوق‌العاده قدرتمند هم استفاده کنید، احتمال به دست آوردن پاداش بسیار اندک خواهد بود.

ساده‌ترین راه برای به دست آوردن بیت کوین، خرید آن در معاملات است که البته نیاز به پول زیادی دارد. اما می‌توان آن را در مقیاس‌های میلی بیت کوین و ساتوشی هم خریداری کرد.

3

جمع‌بندی

بیت کوین در حال حاضر ارزشمندترین ارز دیجیتال در جهان است و ارزش آن روز به روز بیشتر می‌شود. البته گاهی اوقات این مقادیر کاهش پیدا می‌کند؛ ولی باز هم سیر صعودی دارد. در این بین تعداد زیادی ارز دیگر هم وجود دارد که ارزش آن‌ها بسیار کمتر از بیت کوین است؛ اما احتمال دارد در آینده‌ای نه چندان دور بیشتر و بیشتر هم بشود. ارزهایی مثل ارز دیجیتال اتریوم و ارز دیجیتال دوج که ارزش بالایی نسبت به سایر ارزها دارند؛ ولی باز هم از بیت کوین بالاتر نیستند. ولی به هر حال باید قبول کنیم که این ارزها در دنیای اقتصاد جای خود را باز کرده‌اند و تمام معادلات را بر هم زده‌اند. نظر شما در این مورد چیست؟ به نظر شما آینده رمزارزها به چه سمتی می‌رود؟ خوشحال می‌شویم که نظرات و سوالاتتان را با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما در عظیم مدیا همراه بودید.

نکات کلیدی

  • استخراج بیتکوین در مزرعه‌های استخراج ارزهای دیجیتال انجام می‌شود.
  • بیت کوین، پاداش کشف معماهای هش است.
  • تجهیزات لازم برای استخراج بیت کوین خیلی گران و البته قدرتمند است.
  • وظیفه استخراج:

۱. پر کردن جیب ماینرها

۲. پشتیبانی از اکوسیستم بیت کوین

۳. آزاد کردن ارز رمزنگاری شده جدید است.

  • هر سال پاداش استخراج بیت کوین کاهش می‌یابد.
  • با گذشت زمان سطح دشواری استخراج بیت کوین افزایش پیدا می‌کند.
  • پایان استخراج بیتکوین زمانی است که ۲۱ میلیون BTC استخراج شوند.
  • درک و حدس اعداد هگزادسیمال ۶۴ رقمی در حل معمای هش اهمیت زیادی دارد.

سوالات پرتکرار

۱. زمان استخراج ۱ بیت کوین چقدر است؟

استخراج یک بیت کوین صرف نظر از تعداد استخراج‌کنندگان ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. استخراج یک بیت کوین با استفاده از متوسط مصرف برق تأمین شده توسط ماینرهای ASIC، ۷۲۰۰۰ GW (یا ۷۲ تراوات)، به ۶۰۰ ثانیه یا ۱ دقیقه زمان نیاز دارد.

۲. آیا می‌توانیم با رایانه شخصی خودمان Bitcoin استخراج کنیم؟

استخراج بیت کوین در ابتدا با استفاده از لپ‌تاپ و دسکتاپ امکان‌پذیر بوده است؛ اما با ظهور نرم‌افزار Application Specific Integrated Circuit  (ASIC) که به طور خاص برای استخراج بیت کوین ایجاد شده است، استخراج با دستگاه‌ها و تجهیزات قوی انجام می‌شود. در طول زمان استخراج بیت کوین با مشکل روبه‌رو شده است و برای این کار به تجهیزات زیادی احتیاج دارید.

۳. آیا می‌توان بیت کوین را به صورت رایگان استخراج کرد؟

تعدادی نرم‌افزار رایگان برای این کار وجود دارد. اما نمی‌توان به طور قطع از این روش‌ها برای استخراج بیت کوین استفاده کرد. مثلا EasyMiner، یکی از برنامه‌های مبتنی بر GUI برای ویندوز، لینوکس و اندروید است. کار با این برنامه آسان است و می‌توان از آن برای استخراج بیت کوین استفاده کرد.

۴. هزینه استخراج ۱ بیت کوین چقدر است؟

هزینه استخراج هر بیت کوین، ۸۲۰۶.۶۴ دلار است. البته ماینرها می‌گویند که این هزینه با توجه به مکان استخراج بیت کوین، بین ۵۰۰۰ تا ۸۵۰۰ دلار خواهد بود.

-