آلبوم نیمه تاریک ماه از پینک فلوید، بدون شک یکی از موفق‌ترین و ماندگارترین آلبوم‌های تاریخ موسیقی است. با گذشت چهل سال از انتشار این آلبوم، همچنان افراد زیادی روزانه از نبوغ جاری در این آلبوم به عنوان یکی از برترین آلبوم‌های پراگرسیو راک و سایکدلیک راک تاریخ به وجد می‌آیند و در کنار آن متن ترانه‌های آن همچنان تازگی و جذابیت خود را حفظ کرده است و تاثیر آن بر دنیای موسیقی را می‌توان به خوبی مشاهده کرد.

 

 

در این مطلب که به نویسندگی رایلی فیتزجرالد (Riley Fitzgerald) با عنوان اصلی ۷ دلیل موفقیت نیمه تاریک ماه از دید نیک میسن (7 Reasons The Dark Side of the Moon Was a Success According to Pink Floyd’s Nick Mason) به هفت دلیلی که نیک میسن درامر پرآوازه این گروه برای موفقیت این آلبوم برشمرده است، پرداخته شده است. *

نیک میسن (Nick Mason) درامر پینک فلوید در کتاب درون و بیرون (Inside Out) در سال 2004 در مورد آلبوم نیمه تاریک ماه نوشته است: «به نظر من دلیل مشخص و واحدی برای این موفقیت وجود ندارد و گستره‌ای از عوامل در این موفقیت بزرگ نقش داشته‌اند که در کنار هم تاثیر مضاعفی برای این موفقیت داشته‌اند».

با همه این تفاسیر اما او تاثیر یک عامل را بیشتر از دیگر عوامل می‌داند و آن را در جایگاه بالاتری نسبت به دیگر عوامل قرار داده است و آن «ترانه‌سرایی» است.

ترانه‌سرایی مهم‌ترین عامل موفقیت این آلبوم بود

او معتقد است: «دلیل اصلی موفقیتی که می‌توان آن را به دیگر آلبوم‌ها نیز بسط داد، قدرت ترانه‌سرایی است و نیمه تاریک ماه در این زمینه آهنگ‌ها و ترانه‌هایی قوی و گیرا دارد».

او در ادامه این‌گونه بیان می‌کند: «ایده کلی که آهنگ‌ها را به هم پیوند داده است، فشارهای زندگی مدرن و پیدا کردن پاسخی جهانی برای آن است که باعث شد ذهن و تخیلات افراد زیادی در سرتاسر دنیا با آن همراه شود».

اشعار و ترانه‌های این آلبوم عمدتا توسط راجر واترز (Roger Waters) نوشته شده‌اند که پس از جدایی سید برت (Syd Barrett) از گروه وظیفه ترانه‌سرایی را بر عهده گرفته بود، نقش مهمی را در این آلبوم ایفا کرد.

میسن این مسئله را این‌گونه توضیح می‌دهد: «اشعار و ترانه‌ها عمیق بودند و طنین‌هایی داشتند که مردم به راحتی می‌توانستند به راحتی با آن‌ها ارتباط برقرار کنند و در کنار آن به اندازه کافی واضح و ساده بودند که علاوه بر افرادی که به صورت بومی انگلیسی صحبت می‌کنند، انگلیسی‌زبانان غیربومی و همین‌طور افرادی که به دیگر زبان‌ها تکلم می‌کردند نیز می‌توانستند مفهوم آن‌ها را درک کنند و این عامل نقش کاملا مهمی در موفقیت آلبوم داشته است».

با همه این تفاسیر اما او تاثیر یک عامل را بیشتر از دیگر عوامل می‌داند و آن را در جایگاه بالاتری نسبت به دیگر عوامل قرار داده است و آن «ترانه‌سرایی» است.

راجر واترز نیز اخیرا در مورد این آلبوم چنین نظری داشت. او که در حال تبلیغات برای آلبوم اجرای زنده‌اش، دیوار (The Wall) بود، عنوان کرد: «شما تا زبمانی که نتوانید ارتباط واقعی با نوع بشر برقرار کنید و به سبک زندگی و دغدغه‌های آن‌ها اهمیت بدهید، نمی‌توانید چیزی بنویسید که از طریق موسیقی، کلمه یا زبان با افراد دیگر ارتباط برقرار کند و حس هم‌دلی آن‌ها را به دست بیاورد. به نظر من برای این‌که نویسنده شایسته‌ای باشید، باید تابع احساسات خود باشید و آن‌ها را سرکوب نکنید و مردم این مسئله را تشخیص خواهند داد».

توانایی نوازندگی و خوانندگی نیز نقشی ویژه داشت

درامر پینک فلوید در کتاب خود همچنین به اهمیت سازهای موسیقی که توسط ریک رایت (Rick Wright) و دیوید گیلمور (David Gilmour) مورد استفاده قرار گرفت، اشاره کرده است. او معتقد است: «کیفیت موسیقی که توسط گیتار دیوید و کیبوردهای ریک رهبری می‌شد، صدای بنیادین پینک فلوید را ایجاد کرد».

او این‌گونه ادامه می‌دهد: «این کیفیت باعث شد تا اعضای گروه با موسیقی احساس راحتی داشته باشند و باعث بلوغ کافی در اجرای اعضای در حین تمرینات و اجرای زنده این آلبوم شد». میسن می‌افزاید: «خوانندگان دیگر و صدای ساکسیفون دیک بری (Dick Parry) نیز نقش مهمی در درخشش تجاری این آلبوم ایفا کردند».

کیفیت موسیقی که توسط گیتار دیوید و کیبوردهای ریک رهبری می‌شد، صدای بنیادین پینک فلوید را ایجاد کرد

تکنیک‌های مهندسی و تهیه‌کنندگی

نیک ادامه می‌دهد: «به‌علاوه عوامل دیگر، به لطف مهارت‌های مهندس ضبط، آلن پارسونز (Alan Parsons) و مهندس میکس، کریس توماس (Chris Thomas) بود که این آلبوم بدل به یک اثر فوق‌العاده شد».

ظهور فرهنگ های-فای (Hi-Fi) و کیفیت بالاتر صدا

میسن معتقد است که عنصر شانس نفش مهمی در موفقیت این آلبوم داشته است. تصمیم گروه برای ساخت موسیقی با تولید صدای کیفیت بالا (High-Fidelity) در بهترین زمان ممکن گرفته شد. این نوازنده سازهای کوبه‌ای به یاد می‌آورد: «استریو های-فای در آن دوران به یک کالای اصلی و پرطرفدار در میان مصرف‌کنندگان بدل شده بود و به عنوان یک لوازم جانبی مد روز برای خانه‌های دهه ۷۰ به شمار می‌رفت».

در نتیجه خریداران آلبوم از تاثیرات متفاوت این کار استریویی کیفیت بالا آگاهی داشتند و می‌توانستند بین آلبوم‌هایی که استفاده بیشتری از این امکانات می‌برند و دیگر آلبوم‌ها تمایز قائل شوند. نیمه تاریک این مزیت را داشت که به یکی از آلبوم‌های مهمی که به صورت آزمایشی از این امکان استفاده می‌کردند، بدل شود که مردم می‌توانستند با سیستم‌های Hi-Fi خود آن را گوش دهند».

خریداران آلبوم از تاثیرات متفاوت این کار استریویی کیفیت بالا آگاهی داشتند و می‌توانستند بین آلبوم‌هایی که استفاده بیشتری از این امکانات می‌برند و دیگر آلبوم‌ها تمایز قائل شوند.

طراحی کاور و جلوه‌های بصری

میسن مشتاقانه می‌گوید: «بسته‌بندی آلبوم توسط طراحان هیپگنوسیس (Hipgnosis Designers) استورم تورگونسون (Storm Thorgerson) و اوبری پو پاول (Aubery ‘Po’ Powel) تمیز و ساده بود که باعث شد خیلی زود نماد به‌یادماندنی منشوری خود مطرح و برجسته شد».

تاثیر شرکت ضبط پوش و تبلیغات و پشتیبانی

قبل از انتشار آلبوم Dark Side of the Moon در سال 1973، پینک فلوید، اگرچه طرفداران فعال قابل توجهی در ایالات متحده داشت؛ اما از نظر فروش و در عرصه عملکرد ضعیفی را در این کشور به جا گذاشته بود. میسن مدعی است که این ضعف به تلاش ناکافی لیبل Capitol برای تبلیغ آثار این گروه باز می‌گردد و معتقد است که این لیبل کار آن‌ها را بیشتر شبیه به آلبوم‌های جز پیچیده می‌دانست تا آلبوم‌های راک.

متقاعد کردن لیبل برای حمایت از این آلبوم و خصوصا حمایت‌های باسکار منون (Bhaskar Menon) شاید بهترین کاری بوده است که گروه تا به امروز انجام داده است. همچنین با قدردانی از تلاش همه دست‌اندرکاران ساخت این آلبوم، این اثر به موفقیت رسید.

در آن زمان لیبل کاپیتول تمایل زیادی برای همکاری در این آلبوم داشت. شرکت‌هایی که نقش مدیریت این آلبوم را بر عهده داشتند، تمام توان ممکن خود را در زمان تهیه و انتشار این آلبوم به کار گرفتند. نیک به یاد می‌آورد: «در این زمان شرکت ضبط همچون یک ماشین قوی و قدرتمند وارد عمل شد و تلاش آن‌ها بی‌شک یکی از دلایل موفقیت این آلبوم بود».

احساس؛ این یک آلبوم واقعا یک اثر پراحساس بود

برای میسن، هیچ بحث حاشیه‌ای در این زمینه وجود ندارد. او عنوان می‌کند: «و در آخر، یک احتمال که نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت، همانی است که یک منتقد موسیقی در مورد این آلبوم بیان کرده بود، یک آلبوم برای بیان احساسات».

بقیه به قول خودشان فقط تاریخ است.