همانطور که میدانید، یکی از اصلی ترین شرط ها برای موفق شدن در بازار سرمایه، آموختن و شناخت دقیق مفاهیم و اصطلاحات آن

است. اگر جزء فعالان بازار سرمایه هستید، با شناخت و تسلط بر اصطلاحات و مفاهیم موجود در بازار سرمایه و با بکارگیری آن ها در
جهت درست، تبدیل به یکی از برندگان این بازار خواهید شد. در حالت کلی در بازار سرمایه سه نوع تحلیل داریم:

1. تحلیل بنیادی
2. تحلیل تکنیکال
3. تحلیل از روش تابلوخوانی

در تحلیل بنیادی، همواره پارامترهایی نظیر بازده حقوق صاحبان سهام، بازده دارایی ها، اندازه گیری اثربخشی مدیریت و… از اهمیت بالایی برخوردار است و همیشه مورد توجه تحلیل گران بنیادین شرکتها بوده است. یکی از پارامترهای بسیار مهم در تحلیل بنیادی، شاخص ROA میباشد. در این مقاله سعی داریم به شاخص ROA و کاربردهای مهم آن بپردازیم. با ما همراه ما باشید.

مفهوم شاخص ROA چیست؟

ROA یا Return On Asset ، شاخصی از چگونگی سودآوری یک شرکت، وابسته به کل دارایی ‌های آن شرکت می باشد. پس در واقع ROA یک شرکت، از تقسیم درآمد خالص شرکت به کل دارایی های شرکت به دست می آید. ROA یک ایده درباره مدیریت کارآمد در رابطه با استفاده از دارایی‌ها در جهت تولید سود از دارایی‌های مولد به ما می‌دهد که از طریق تقسیم سود سالیانه به کل دارایی شرکت محاسبه می‌شود. ROA هر شرکت به صورت درصد بیان می‌شود و گاها به بازده سرمایه‌ گذاری اشاره دارد.

نکاتی مهم در رابطه با شاخص ROA

شاخص ROA یا بازده کل دارایی ها، معیاری دقیق‌ تر از کارایی عملکرد مدیران یک شرکت است. این شاخص نشان دهنده میزان سودی است که شرکت از هر واحد از دارایی هایش به وجود می‌آورد. همچنین لازم به ذکر است که دارایی های یک شرکت شامل پول نقد، حساب‌های دریافتنی، تجهیزات، ملک و املاک، انواع زمین و… میباشد. همچنین در برخی مواقع، سرمایه‌ گذاران هنگامی که این محاسبه را انجام می ‌دهند، هزینه بهره را به خالص درآمد اضافه می‌کنند.


ROA به شما می‌گوید که چه مقدار سود از دارایی‌ های سرمایه ‌گذاری شده، بدست آمده است. ROA به شدت وابسته به صنعت و گروه میباشد و به این دلیل هنگامی که از ROA به عنوان مقیاسی برای مقایسه استفاده می‌شود، بهتر است با مقدار ROA های سالیان گذشته شرکت و یا ROA شرکتهای مشابه ‌هم گروه یا هم صنعت مقایسه شود. پس در انتخاب یک شرکت از بین چند شرکت، از یک گروه یا یک صنعت، میزان شاخص ROA جهت تصمیم گیری برای سرمایه گذاری به شدت تعیین کننده است. پس شاخص ROA برای مقایسه درون صنعت بسیار مفید و پر کاربرد است. 

چگونگی تشخیص ROA مناسب جهت سرمایه گذاری

مقدار ROA هر شرکت، یک ایده به سرمایه ‌گذاران می‌دهد که شرکت تا چه حد در تبدیل پولی که سرمایه ‌گذاری کرده است، به سود خالص موفق بوده است. پس در تحلیل بنیادی، تعیین ROA شرکت مورد نظر بسیار مهم و امری کاربردی است. همانطور که گفته شد، میزان ROA هر شرکت به صورت درصد بیان میشود. یک شرکت با ROA بالاتر معمولا به شرکتی با ROA پائین تر ترجیح داده می شود؛ زیرا این امر نشان می دهد که توانایی رشد و کسب سود از یک پایه دارایی ثابت تا چه حدی است. پس در انتخاب نهائی جهت سرمایه گذاری، شرکتی با مقدار بالای ROA بهتر است؛

 

نحوه محاسبه شاخص ROA چگونه است؟

با ذکر یک مثال، نحوه محاسبه شاخص ROA را بهتر متوجه خواهید شد. فرض کنید که میخواهیم شاخص ROA شرکتی را محاسبه کنیم. ابتدا باید اطلاعات و صورتهای مالی میان دوره ای ماهانه، 3 ماهه، 6 ماهه و یا یکساله از ترازنامه های اخیر منتشر شده شرکت را در دست داشته باشیم. این اطلاعات و صورتهای مالی هم در سایت خود شرکت و هم در سامانه کدال به نشانی Codal.ir موجود میباشد.

برای مثال فرض کنید خالص درآمد شرکتی برابر 300000 میلیون ریال و کل دارایی های شرکت برابر 4500000 میلیون ریال باشد. میدانیم که بازده دارایی یا شاخص ROA یک شرکت از تقسیم خالص درآمد یا سود خالص شرکت به کل دارایی های آن شرکت به دست می آید. پس با تقسیم 300000 بر 4500000، شاخص ROA عدد 0.066 را به دست می دهد. در نتیجه، شاخص ROA چنین شرکتی برابر %6.6 میباشد.

حال فرض کنید شرکتی مشابه و هم صنعت با شرکت بالا داریم که میخواهیم شاخص ROA این شرکت را نیز محاسبه و در نهایت مقایسه کنیم. فرض میکنیم شرکت دوم از لحاظ میزان کل دارایی ها با شرکت اول در سطح برابری باشد. پس فرض میکنیم کل دارایی های شرکت دوم نیز 4500000 میلیون ریال باشد اما خالص درآمد یا سود خالص شرکت دوم 500000 میلیون ریال باشد. در این صورت با توجه به فرمول، شاخص ROA شرکت دوم برابر %11.11 میباشد.

مقایسه شاخص ROA دو شرکت هم صنعت با وضعیت مشابه

در پاراگراف های قبل گفتیم که ROA یک شرکت در مقایسه با شرکتهای هم گروه و هم صنعت، هر چه بالاتر باشد بهتر است؛ زیرا شرکت پول یا سود بیشتری را از سرمایه‌ گذاری کمتری بدست آورده است و پتانسیل بنیادی بالایی دارد. به مثال پاراگراف قبل خوب دقت کنید. شرکت اول از 4500000 میلیون ریال دارایی خود، 300000 میلیون ریال سود و درآمد کسب کرد اما شرکت دوم از 4500000 میلیون ریال دارایی خود، 500000 میلیون سود و درآمد ساخت. در نتیجه با توجه به فرمول تعریف شده، بدیهی است شرکت دوم نسبت به شرکت اول، شاخص ROA بالاتری داشته باشد؛ زیرا با سرمایه اولیه مشابه نسبت به شرکت اول، 200000 میلیون ریال سود بیشتری کسب کرد؛ پس در نتیجه پتانسیل سودسازی بالاتری دارد و جهت سرمایه گذاری مناسب تر است.