اگر از دردهای دوران قاعدگی خسته شده اید ما بشما پیشنهاد می کنیم که مقاله امروز را بخوانید تا این دوران رابا آرامش سپری کنید. هرماه برای خانم‌ها به دو قسمت تقسیم میشود؛ دوهفته‌اي که حال‌شان خوب است و دوهفته‌اي که بی‌حوصله و بی حال هستند! البته شدت این موضوع در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد.
با این حال اغلب خانم‌ها از یک هفته مانده به قاعدگی‌شان تغییرات خلق‌وخو، درد‌هاي سینه، درد زیر شکم، سردرد و… را تجربه میکنند و باوجود همه ی سختی‌اش، با آن کنار می آیند. اما گاهی اوقات این علائم آن قدر شدید است که زندگی فرد را مختل میکند! اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید این مقاله را بخوانید.
مقصر اصلی پروژسترون است
«PMS» مخفف «Premenstrual Syndrome»یا همان «سندروم پیش از قاعدگی» است؛ یعنی تمام اتفاقاتیکه در دوهفته دوم سیکل قاعدگی «از 15 روزبعد از نخستین روز خون ریزی» رخ می دهد. این اتفاقات طبق معمول به‌دلیل تغییرات هورمونی در بدن روی میدهند و بیشتر از همه ی عامل آن هورمون پروژسترون است.
پروژسترون و استروژن هردو از هورمون‌هاي زنانه هستند که در بدن باهم به حالت تعادل کار میکنند. بالا و پایین رفتن این هورمون‌ها نشان دهنده تخمک‌گذاری و بعد عدم بارداری و عادت‌ماهانه است.
آرام کردن زنان در دوران قاعدگی
هورمون استروژن در ابتدای سیکل بالا میرود سپس از نیمه سیکل که فولیکول پاره شده و تخمک آزاد می شود ماده‌اي به نام جسم زرد ایجاد میشود که تولیدکننده پروژسترون است. پروژسترون رحم رابه حالت ترشحی در می‌آورد تا بعداً اگر بارداری اتفاق افتاد جنین بتواند به‌اسانی در رحم جای گزین شود و لانه‌گزینی کند.
عصبی میشوید و به همه ی گیر می دهید؟
هورمون پروژسترون هم خواص خوب و هم خواص بد دارد. یکی از خواص خوب آن همان طور که ذکر شد نگه داری بارداری و شل کردن رحم است. اما یکی از خواص بد آن احتباس آب است و بیشتر همین عامل است که هم روی سلول‌هاي مغز اثر می گذارد و هم روی اندام‌ها و سینه‌ها.
اغلب خانم‌ها طبق معمول از روز 15 عادت‌شان حالت سفت شدن و درد سینه‌ها، اختلالات خلق‌وخو به صورت افسردگی، تحریک‌پذیری، عصبانیت و… را نسبت به نیمه اول سیکل تجربه می کنند. بعضی اوقات هم دردهای زیر شکم و ورم اندام‌ها به‌خصوص پاها احساس میشود. همگی این‌ها از علائم PMS هستند.
کدام دارو مناسب شماست؟
برای اصلاح این سندروم و علائم آن پیشنهادات زیادی شده است، یکی از داروهایی که دراین زمینه استفاده می شود داروی گیاهی «ویتاگنوس» است. داروی دیگر «سوپرمیکس» یا روغن گل مغربی است.استفاده از ویتامین E نیز به برخی افراد توصیه میشود؛ به‌خصوص مصرف هم زمان سوپرمیکس و ویتامین E در کاهش دردهای سینه بسیار موثر است. برای بعضی افراد نیز جهت رفع حالت ورم داروی «اسپیرونولاکتون» توصیه میشود.
این دارو مدر است و باعث کاهش ادم پاها، اندام‌ها و حتی مغز می شود. افرادی که دچار افسردگی شدید میشوند متاسفانه گاهی اوقات ممکن است وادار باشند از داروهای آرامبخش مثل فلوکستین استفاده کنند. داروهای دیگری هم برای کاهش علائم PMS ذکر شده‌اند مثل «بروموکریپتین» یا داروهای تقویتی گیاهی دیگر که از رازیانه گرفته میشوند.
همه ی داروها رابا هم نخورید
برای همه ی افراد نمیتوان یک نسخه واحد تجویز کرد. برای مثال بیماران زیادی داریم که برای‌شان ویتاگنوس را امتحان می کنیم و خوب به آن جواب می دهند. بیمارانی هم هستند که دردهای سینه‌شان بیشتر است و سوپرمیکس و ویتامین E را برای‌شان امتحان میکنیم و میبینیم
خیلی آسان‌تر می شوند. یک عده هم هستند که ورم‌ها بیشتر اذیت‌شان میکند، بنابر این اسپیرونولاکتون را برای‌شان تجویز می کنیم و مشکل‌شان رفع می شود، پس باید داروها را یکی‌یکی روی بیمار امتحان کنیم تا مشخص شود به چه دارویی بیشتر جواب میدهد نه این که همه ی این داروها رابا هم برایش تجویز کنیم.
این درد را جدی بگیرید و به بیمارستان بروید
گاهی اوقات افراد دراین دوره دردهایی را زیر شکم‌شان احساس می کنند که بیشتر بعلت احتباس آب است، اما گاهی نیز این دردها شدیدتر میشوند زیرا فولیکولی که پاره شده متاسفانه در داخلش خون ریزی میکند که به آن «جسم زرد خون ریزی دهنده» یا «کورپوس لوتئوم هموراژیک» گفته میشود.
این حالت درست بعد از تخمک‌گذاری با درد نسبتا شدیدی در زیر شکم همراه است که با سونوگرافی کاملا مشخص می شود. درمان آن هم طبق معمول فقط نظارت است. اگر بیمار روی درمان ضدانعقادی مثل آسپیرین یا وارفارین باشد حتماً باید به دکتر مراجعه کند چون میزان این خون ریزی میتواند زیاد باشد. پس عامل هر دردی PMS نیست و نباید نسبت به این‌گونه دردهای شدید بی‌اهمیت بود.اگر درد واقعا شدید باشد و بیمار نتواند راست راه برود یا نتواند بخوابد حتماً باید به بیمارستان یا دکتر معالجش مراجعه کند.
نکته مهم: قبل از مصرف هرگونه دارو یا مکمل حتماً با دکتر خود مشورت کنید.
طب سنتی چه پیشنهادی دارد؟
– افرادی که مزاج سرد و خشک یا گرم و خشک دارند، بیشتر دچار درد و اختلال‌هاي دوران قاعدگی می شوند که با اصلاح مزاج، میزان دردها کاهش می یابد. برای مثال افرادی که مزاج گرم و خشک دارند، میتوانند با مصرف دمکرده ترکیبات زیره و انیسون از اثرات ضداسپاسم و ضددرد آن بهره ببرند. افرادی که مزاج سرد و خشک دارند هم میتوانند با مصرف دمنوش گل‌گاوزبان درد خودرا کاهش دهند.
– خوردن غذاهایی با طبع سرد مثل ماست یا کاهو ممکن است درد شکم را در قاعدگی افزایش دهد. درمقابل آن، خوردن خوراکی‌هاي به اصطلاح گرم مانند خرما یا نان‌هاي سبوس‌دار مانند نان جو میتواند دردها رابه میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.
– زنجبیل در التیام درد قاعدگی مانند اسیدفولیک و ایبوپروفن عمل می کند! اگرهم به طعم آن علاقه‌اي ندارید، میتوانید از کپسول‌هاي زنجبیل استفاده کنید.
– دمکرده بابونه، سنبل‌الطیب، گل‌گاوزبان، تمشک و سرخ‌ولیک در کاهش درد عادت‌ماهانه و ایجاد آرامش بسیار موثر هستند. هریک از این دمکرده‌ها را میتوانید بصورت جداگانه یا مخلوط تهیه کنید و به دلخواه در زمان عادت ماهانه مصرف کنید.
– برای کاهش دردهای زیرشکم باید چهار تا پنج روز قبل از شروع عادت ماهانه، روزانه دو نوبت بطور موضعی روغن بابونه را زیر ناف خود ماساژ ملایم دهید، اما انجام اینکار در دوران عادت ماهانه توصیه نمیشود.
– ماساژ زیر ناف با روغن زنجبیل در اوقاتی که خون ریزی طبیعی و همراه با درد است، در کاهش علائم قاعدگی موثر است.
– از عرق رازیانه و بومادران استفاده کنید، به‌خصوص اگر درد همراه با خون ریزی زیاد باشد باید از هفت روز قبل، صبح‌ها یک استکان عرق رازیانه رقیق شده با آب و یک استکان عرق بومادران رقیق شده با آب میل کنید. در روزهای دوم و سوم عادت ماهانه هم میتوانید اینکار را ادامه دهید.
– یک دوم قاشق غذاخوری سنبل‌الطیب، یک قاشق مرباخوری گل‌گاوزبان و یک قاشق مرباخوری بادرنجبویه رابا هم مخلوط و دم کرده ودر فواصل دو دوره یا در ایام عادت ماهانه میل کنید. این نوشیدنی باعث کاهش استرس، خشم و دردهای قاعدگی میشود.
– اگر پیش از آغاز خون ریزی احساس درد میکنید، سه قاشق غذاخوری زرشک پلویی را دریک لیوان آب به مدت یک دقیقه جوشانده و محلول صاف شده آنرا پس از 10دقیقه دم کردن، میل کنید. بعد از 10ساعت هم می توانید بار دیگر از این محلول بنوشید.
– افرادی که خون ریزی‌شان به صورت لکه‌‌بینی است، میتوانند برای کاهش درد خود از دمکرده گل‌گاوزبان استفاده کنند. برای این منظور باید 10گرم گل‌گاوزبان رابه همراه یک شماره لیمو عمانی و دو لیوان آب بجوشانید تا زمانی که تنها یک لیوان از محلول باقی بماند، سپس آنرا از صافی رد کرده و بنوشید.
– مصرف روزانه یک لیوان چای دارچین همراه با صبحانه تاثیر بسیار زیادی روی آرامش و کاهش درد قاعدگی میگذارد.
صبور باشید!
شما نباید انتظار داشته باشید زمانی که درد شدید دارید، مصرف یک جوشانده گیاهی به سرعت دردتان را تسکین دهد، بلکه درمان‌هاي گیاهی را باید به‌طور مداوم ادامه دهید و صبور باشید. البته قبل از مصرف دستورات گیاهی باید با دکتر متخصص مشورت کنید. گاهی ممکن است درمان‌هاي گیاهی با درمان‌هاي دارویی اختلال پیدا کنند و تاثیر یک دیگر را کاهش یا افزایش دهند یا عوارض جانبی داشته باشند.
قرص ضدبارداری مفید است یا مضر؟
بعضی داروها مانند قرص‌هاي ضدبارداری با تنظیم هورمون‌ها، قاعدگی را آسان‌تر می کنند. البته یادتان باشد که قرص‌هاي ضدبارداری انواع گوناگون دارند ودر افرادی که از قرص‌هاي ضدافسردگی استفاده میکنند، مصرف آن ها ممنوع است. همچنین این داروها برای همه ی خانم‌ها کارساز نیستند ودر بعضی‌ها می توانند علائمی هم چون نشانه‌هاي سندروم پیش از قاعدگی را ایجاد کنند ازجمله درد سینه و افسردگی.
برنامه غذایی خودرا تغییر دهید
– یک هفته قبل از شروع عادت ماهانه، بهتر است روزانه از اسفناج به صورت خام در سالاد همراه با گردو یا به صورت بخارپز همراه با غذا استفاده کنید.
– مصرف اسیدهای چرب را افزایش دهید. برای این منظور از خوراکی‌هایي مانند ماهی، آجیل‌ها مثل گردو، بادام یا دانه‌هایي مانند کنجد استفاده کنید.
– مکمل منیزیم مصرف کنید. بعضی خانم‌ها به‌دلیل کاهش منیزیم خون، دچار دردهای پیش از دوره ماهانه میشوند، بنابر این به این افراد توصیه میشود یک هفته قبل از عادت ماهانه، شروع به مصرف روزانه 500میلی‌گرم منیزیم به علاوه 50 میلی‌گرم ویتامین 6B کنند تا کمتر دچار درد و گرفتگی زیر شکم شوند.
– با نزدیک شدن به قاعدگی مصرف ویتامین‌هاي گروه B را افزایش دهید. همچنین میتوانید طبق تجویز دکتر از مکمل‌هاي غذایی ویتامین B استفاده کنید، در غیر این صورت مصرف تخم‌مرغ و لبنیات کم‌چرب هم میتواند به کاهش این عوارض و دردها کمک کند.
– مواد غذایی غنی از کلسیم بخورید؛ ازجمله شیر، ماست، پنیر و سبزیجات سبز برگی مانند اسفناج، جعفری، کرفس و کلم. درواقع باید روزانه 1200میلی‌گرم کلسیم از مواد غذایی یا مکمل‌ها دریافت کنید زیرا این ماده معدنی دردهای قاعدگی را کاهش میدهد. فراموش نکنید که کلسیم بدون وجود ویتامین D نمیتواند جذب بدن شود، پس روزانه 20 دقیقه هم در آفتاب ملایم قرار بگیرید.
– از یک هفته مانده به قاعدگی تا پایان آن مصرف نوشیدنی‌هاي کافئین‌دار مثل چای و قهوه پررنگ و نوشابه کولا را کاهش دهید یا کلا قطع کنید. کافئین شما را تبدیل به یک خانم زودرنج و به‌شدت حساس میکند!
– تعداد وعده‌هاي غذایی‌تان را افزایش دهید ودر هر وعده حجم کمی غذا بخورید تا نفخ‌تان کاهش پیدا کند. توصیه می شود روزانه 6وعده کوچک بجای سه وعده بزرگ غذا بخورید.روزی هشت تا 12 لیوان آب بخورید تا دچار کم‌آبی نشوید. کم‌آبی باعث تشدید سردرد و خستگی میشود.
سراغ شور و شیرین‌ها نروید
خیلی از خانم‌ها در روزهای قبل از قاعدگی سراغ خوراکی‌هاي شیرین و شور میروند. این درحالی است که مصرف خوراکی‌هاي شور باعث افزایش احتباس آب در بدن و مصرف خوراکی‌هاي شیرین باعث افزایش خواب‌آلودگی میشود. نمک همچنین باعث تشدید پف و ورم به‌خصوص در ناحیه صورت می شود.
قند نیز شما را چاق می کند و به شکل چربی در بدن تان ذخیره میشود. پس هر زمان که خواستید سراغ بسته چیپس و… بروید بجای آن چند ساقه کرفس یا خیار رابه‌صورت خلالی خرد کنید و با سس مخلوط ماست، سرکه بالزامیک، روغن‌زیتون و لیموترش میل کنید.
از تختخواب جدا شوید
فعالیت و ورزش سبک دراین دوران نه‌تنها منعی ندارد بلکه به عضلات آرامش میدهد و مشکلات جسمی و روانی قبل از قاعدگی را کاهش می دهد. باید بدانید که بدترین کار، دراز کشیدن روی تخت و بی‌حرکت ماندن است؛ پس حتماً روزانه 30 تا 45دقیقه ورزش‌هاي هوازی و کششی مثل یوگا، پیاده‌روی، ایروبیک ملایم، دوچرخه‌سواری، شنا و … انجام دهید. دو تا سه بار در هفته نیز می توانید ورزش‌هاي سنگین‌تر مانند وزنه‌برداری را انجام دهید. یادتان نرود تنها زمانی از ورزش نتیجه می گیرید که آن رابه‌صورت برنامه روزانه دربیاورید. ورزش کردن فقط در هفته قبل از عادت‌ماهانه اثربخش نخواهد بود.
کدام مسکن مناسب شماست؟
برای نظارت درد عادت ماهانه استفاده از مسکن‌هایي مثل استامینوفن، دیکلوفناک، ژلوفن، بروفن و ناپروکسن یا ترکیبات کاهنده اسپاسم مانند هیوسین پیشنهاد میشود. استفاده از این ترکیبات همچنین باعث کاهش میزان خون ریزی خواهد شد. اگر چه اغلب این مسکن‌ها نیازی به نسخه دکتر ندارند
اما بدون عوارض جانبی هم نیستند. برای مثال افراد زیر 16 سال نباید آسپیرین بخورند و افراد مبتلا به آسم نباید ایبوپروفن مصرف کنند. به یاد داشته باشید که کم‌عارضه‌ترین مسکن، استامینوفن است.
گرما بهترین دوست شماست
– کیسه آب گرم را روی شکم، کمر و لگن خود قرار دهید یا این که میتوانید از حولهاي گرم یا تشک حرارتی برای اینکار استفاده کنید. گرما جریان خون را افزایش داده و به عضلات استراحت می دهد.
– دوش آب گرم بگیرید! در دوران قاعدگی، حمام کردن روزانه نه تنها ضرری ندارد بلکه مفید هم هست. اینکار باعث کاهش درد، خستگی، کسالت و از بین رفتن بوی بد می شود. یادتان باشد که هنگام استحمام، شست‌وشوی بدن باید بصورت ایستاده انجام شود و از نشستن درون وان آب خودداری کنید.
– از تماس با آب و هوای سرد و نشستن در مکان‌هاي بسیار سرد یا بسیار گرم دراین دوره پرهیز کنید.
مراقب عفونت‌هاي زنانه باشید
بعلت باز بودن دهانه رحم در دوران قاعدگی توجه به بهداشت فردی اهمیت بیشتری پیدا میکند. پس برای جلوگیري از عفونت در دوران قاعدگی باید پس از هر بار دستشویی رفتن، ناحیه تناسلی رابا دستمال تمیز کاملا خشک کنید. همچنین تا حد امکان سعی کنید برای شست‌وشو از آب سرد استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث انقباض و درد زیر شکم شود. نوارها را نیز هر سه تا چهار ساعت یکبار حتماً عوض کنید.